Özünde sahtecilik veya dolandırıcılık anlamı taşıyan Fraud, genellikle finansal ve itibari kayba yol açan, hukuksal soruşturmaya konu olabilen, hemen her sektörde farklı türleri ile ortaya çıkan bir terimdir. Ödeme sistemleri kapsamında fraud, başkalarına ait kredi ya da banka kartı ile herhangi bir işyeri ya da ATM’den işlem gerçekleştirilerek haksız bir şekilde kazanç sağlamak, böylece gerçek kart hamili, işyeri ya da bankayı zarara uğratmaktır. Dolandırıcılık suçu, hukuki sonuçları olan ciddi bir suçtur ve toplumun güvenliğini tehdit eden bir eylem olarak kabul edilir. Yasalar, dolandırıcılıkla mücadele etmek ve suçluları adalet önüne çıkarmak için çeşitli önlemler alırlar. Dolandırıcı kişiler tarafından gerçekleştirilen söz konusu işlemler, fiziki ya da sanal bir ortamda gerçekleştirilebilir.
Bu kategorideki işlemler kartın manyetik şeridi ya da çipinde yer alan bilgilerin POS ya da ATM kullanılarak okutulması ile veya temassız özelliği kullanılarak gerçekleştirilir. Fiziki ortamda gerçekleştirilen sahteciliklerde kart ve dolandırıcı fiziken işyerindedir. Bu tür sahtecilikler kayıp, çalıntı ya da kopyalanmış kartlar sayesinde manyetik şeritten ve şifresiz olarak gerçekleştirilir. Sahteciliğin en çok görüldüğü alışveriş mağazaları, kuyumcular, cep telefonu ve TL yükleme satışı yapan mağazalar, elektrik/elektronik mağazaları, market ve benzin istasyonları ve ATM’lerdir. Çip ve şifre işleminden sonra card present sahtecilikleri önemli derecede azalma göstermiş fakat bu kategorideki sahtecilikler içerisinde ATM’de sahte kartlar ile yapılan nakit çekim işlemleri gözle görülür bir şekilde artmıştır. Bu tür sahteciliklerin önlenmesinin en doğru yöntemi, işlemin çip okuyucudan ve şifre girilerek gerçekleşir. Çipsiz kartlarda kartın fiziksel güvenlik özellikleri ve imza kontrolü yapılması ile sahteciliğin önüne geçilir. Şüpheli durumlarda mutlaka banka aranılmalı ve gereken kontroller sağlanmalıdır.
Sanal Ortamda Gerçekleştirilen Sahtecilikler
Sanal ortamda gerçekleştirilen sahteciliklerde kart ve dolandırıcı fiziken işyerinde değildir. İşlem, hassas kart verisi POS cihazına işyeri tarafından girilmek, ya da dolandırıcı tarafından web sitesinde yer alan ödeme sayfasına gitmekle gerçekleştirilir. Gelişen ve yayılan teknoloji ile birlikte ödeme sayfasında QR Code okutulmak suretiyle de CNP sahteciliği gerçekleştirilir. Sahteciliğin en çok görüldüğü sektörler; uygulama indirme mağazaları, bilet satışı yapan internet siteleri ve havayolu şirketleri, GSM sayfaları, elektronik ürün satışı yapan web siteleri ile giyim ve aksesuar satışı yapan dikey segmentteki internet siteleridir. CNP sahteciliklerinin engellenmesindeki en etkili yöntem güçlü bir fraud önleme yazılımı ve bu faaliyeti gösteren uzman ekiplerdir. Yazılım kurum içi çalışabildiği gibi profesyonel bir şirket tarafından da uygulanabilir. Inhouse yazılımlarda yazılımı yapan kişinin aynı zamanda sahtecilik önleme özelliği de olması gerekir. Profesyonel sahtecilik önleme hizmeti sunan şirketlerin ürünleri, kurum içi yazılımlara göre daha pahalı olabilir. Fakat, sürekli yenilenmeleri sebebiyle, sahteciliği tespit oranları bakımından daha fazla işlevselliği vardır. Özellikle bankalar ve büyük ölçekli ticaret şirketlerince tercih edilen profesyonel sahtecilik önleme programları kural bazlı ve gelişmiş filtreleme sistemleri ile son teknoloji uygulamalardır.
Sahteciliğin Önlemek
Bir siparişin sahte olduğuna dair belirtileri tespit ettiyseniz yakalamak mümkün olabilir. Sahteciliğin en bilinenlerinden biri, bankaların işleme döndükleri riskli cevap kodları, bu kodların sipariş ve siparişi oluşturan benzersiz değerler ile bütünleşen, kullanılan kart sayısı, IP, saat bilgisi, kartın kullanım oranı, isim bilgisi, ürün bilgisi, teslimat adresi, kayıtlı olan e-posta ve uzantıları gibi yüzlerce kontrolü vardır. Profesyonel sahtecilik önleme hizmeti sunan şirketler bu varsayılan filtrelere ilave olarak çok yönlü ve sahteciliği yakalayan modern filtreler uygulamaktadır. Bu doğrultuda, diğer önemli konu ise, yazılımınız ne kadar güçlü olursa olsun, manuel kontrol için gri alana düşürdüğünüz işlemlerin sahtecilik olup olmadığına karar verecek profesyonel izleme ekibidir. Böyle bir ekibe sahip olmadığınız takdirde, yazılımınız ne kadar güçlü olursa olsun ve ne kadar sahtecilik vakası yakalarsa yakalasın, gri alan kontrolünde yanlış karar verebilir ve sahtecilik ile karşı karşıya kalabilirsiniz. Fraud kontrolünün avantajları vardır. Bunlardan bir diğeri ise, marka ve itibarın koruma altına alınmasıdır. Bir fraud saldırısına uğranıldığında, finansal kayıp dışında markanın zarar görmesi de mümkün olur. Bu doğrultuda, Visa, Mastercard, American Express gibi kuruluşların belirledikleri standart oranlar ile birlikte bir “fraud” ve “chargeback” hacmine ulaşır ve bu hacim süreklilik gösterir ise işyeri ilgili kuruluşlar tarafından işleme alınır. Bu standartlar ışığında, işyerinin aylık olarak karşılaştığı fraud işlemi, fraud işlem tutarı ve raporlanan toplam tutarının aylık toplam ciroya eşitlenebilir. Aynı zamanda, aylık bazda karşılaşılan chargeback işlem adedi, chargeback işlem tutarı ve raporlanan toplam chargeback tutarının aylık toplam ciroya oranının da belirlenen standart seviyelerin altında seyretmesi gerekir.
Fraud Hacmi Hesaplama
Bir işyeri ya da banka için fraud hesaplama: (toplam fraud /toplam ciro) x10.000 şeklinde yapılır. Buna, baz puan adı verilir. Örnek olarak, bir aylık dönem için fraud işlem bakiyeniz 100 TL ve cironuz 100.000 TL ise baz puanınız (100/100.000) x 10.000 = 10 şeklinde hesaplanabilir. Bir işyeri ve banka için maksimum fraud standardı On Binde 4’e eşittir. Bu oran, Avrupa bölgesinde yaklaşık On Binde 8 iken, dünya genelinde On Binde 11 şeklindedir. Türkiye ortalamasında ise bankadan bankaya göre değişiklik göstermekle birlikte, yaklaşık ortalama On Binde 2 olarak kayıtlara geçer. Sektör bazında fraud rasyoları değişiklik göstermekle birlikte riskli kategorilerde, örneğin uçak bileti satan bir işyerinde %8 seviyesine kadar ulaşabilmektedir. Bu tarz durumlarda, Visa, Master Card, AMEX gibi kurumlar, risk izleme programlarına girmekte ve Acquirer bankalara işyeri ile ilgili bildirimler gönderilerek seviyeleri doğrultusunda hareket etmektedir. 2012 yılında sadece ABD ve Kanada’daki e-ticaret şirketlerinde 3.5 milyar dolar zararın oluşması, fraud’un tespit edilmesi ve kaynağında engellenmesinin ne kadar önemli olduğunu gözler önüne serdi.
Fraud Önleme Programı
Fraud önleme programı, dolandırıcılığı ve sahteciliği tespit etmek ve önlemek için tasarlanmış bir yazılım veya sistemdir. Bu programı kullanmak sizi oluşabilcecek sahtecilik ve dolandırıcılıktan koruyarak çeşitli zararlardan kurtarabilir. Öncelikle, fraud önleme programını bilgisayarınıza veya ağınıza kurun ardından, programın gereksinimlerini karşıladığından emin olun ve doğru bir şekilde yapılandırarak kendinizi güvence altına alın. Bu program farklı veri kaynaklarından gelen bilgileri analiz eder. Bu sebeple, programı kullanmadan önce mevcut veritabanlarınızı veya sistemlerinizi programla entegre etmeniz gerekebilir. Özelleştirilebilir bu program ile dolandırıcılık göstergelerini belirlemek için programın ayarlarını ve parametrelerini yapılandırılması gerekir. Bu, algoritmaların ve analiz yöntemlerinin nasıl çalışacağını belirlemenize yardımcı olur. Programı etkinleştirdikten sonra sistemi dikkatlice takip edin. Fraud belirtilerini veya anormal aktiviteleri tespit etmek için programı düzenli olarak analiz edin. Potansiyel dolandırıcılık vakalarını tanımlamak için çıktıları ve raporları inceleyin. Program, belirli durumlar için otomatik olarak çalışabilir. Örneğin, şüpheli bir işlem tespit edildiğinde, program otomatik olarak uyarı verebilir veya işlemi direkt olarak askıya alır. Bu durumları önceden belirleyin ve programı buna göre görevlendirin. Son olarak, programınızı güncel tutun. Böylece, programın düzgün çalışmasını sağlarsınız ve programın etkinliğini arttırmış olursunuz.
İlginizi Çekebilir: NFC Teknolojisinin Geleceği ve Restoran Sektörüne Etkisi